نظرسنجی آنلاین؛ طراحی فرم سوالات پرسشنامه، سیستم نرم افزاری
نظرسنجی آنلاین؛ متدها و تکنیک های تجزیه و تحلیل و بررسی نتایج
نظرسنجی آنلاین و تجزیه و تحلیل نتایج پرسشنامه های آنلاین
بخش اول
در این مقاله در مورد استفاده از Survey monkey برای جمع آوری اطلاعات به صورت آنلاین بحث خواهیم کرد. سپس به شما نشان خواهیم داد که چطور می توانید از نرم افزار SPSS استفاده کنید تا مطالعات حاصله را تجزیه و تحلیل کنید.
وقتی یک پروژه را آغاز می کنید، معمولاً بهترین کار این است که به صورت عقبگرد یا مهندسی معکوس فکر کنیم. به عنوان مثال دوست دارید چه نتیجه گیری هایی را از آن تحقیق داشته باشید؟ وقتی فهرستی از نتیجه گیری ها را داشته باشید، هر نتیجه گیری را به صور تک تک در نظر می گیرید و در مورد نوع تجزیه و تحلیلی که می خواهید در مورد آن نتیجه گیری داشته باشید، خوب فکر می کنید. سپس در مورد متغیر یا متغیرهایی که برای انجام تجزیه و تحلیل خود به آنها نیاز دارید، فکر می کنید. در نهایت در مورد اینکه چطور سوال یا سوالاتی را بنویسید که اطلاعات مورد نیاز این تجزیه و تحلیل را فراهم می کند، فکر می کنید. همانطور که می توانید ببینید، شما دارید به صورت معکوس از نتیجه گیری ها به سوالات می رسید و می روید که در نظرسنجی آنلاین پدیدار و ظاهر شد.
مرتبط: نظرسنجی آنلاین؛ طراحی فرم سوالات پرسشنامه، سیستم نرم افزاری (۲)
مرتبط: نظرسنجی آنلاین؛ طراحی فرم سوالات پرسشنامه، سیستم نرم افزاری (۳)
خدمات آنلاین بسیاری هستند که می توانید برای جمع آوری اطلاعات نظرسنجی از آنها استفاده کنید. ما نحوه استفاده از نرم افزار Survey Monkey را به شما نشان می دهیم. در همین راستا ما اطلاعات یا دیتا را با SPSS تجزیه و تحلیل می کنیم، اما می توانید از هریک از پکیج های آماری در این زمینه نیز استفاده کنید.
اجازه دهید با چند کامنت در مورد Survey Monkey کارمان را شروع کنیم.
اولین چیزی که در بازدید از وبسایت Survey Monkey با آن برخورد خواهید کرد، این است که سطح خدمات مختلفی در این وبسایت به چشم می خورند. لطفاً وبسایت Survey Monkey را ببینید تا فهرست کنونی خدمات موجود این کمپانی را مشاهده کنید. اکثر دانشجویان و بسیاری از محققین فوراً به سمت خدمات رایگان می روند، چون این خدمات همان چیزی است که خیلی راحت می توانید با بودجه خود آن را سازگار کنید. اما باید با دقت آنچه را که در خدمات رایگان ارائه می شوند را مطالعه کنید. همچنین باید دقت زیادی به چیزهایی داشته باشید که در خدمات رایگان در بر گرفته نمی شوند. آنچه که به عنوان بخشی از خدمات رایگان در دسترس هستند، در طول زمان تغییر می کنند، لذا لطفاً این و بسایت را برای رصد بخش عمده ای از اطلاعات کنونی بررسی کنید. در زمانی که این مقاله را می نگاریم، یکی از چیزهایی که در خدمات رایگان در برگرفته نشده است، امکان دانلود نمودن اطلاعاتی است که جمع آوری نموده اید. این یعنی اینکه شما می توانید همان تجزیه و تحلیل ها را با استفاده از ابزارهای تجزیه و تحلیل Survey monkey نیز انجام دهید. اما می توانید فایل اطلاعات را روی کامپیوترتان برای استفاده از پکیج آماری خودتان ذخیره کنید. در مورد این مسئله می تواند خوب باشد، اما برای اکثر محققین این یک محدودیت واقعاً جدی است. علاوه بر این با خدمات رایگان شما محدود به تعداد آیتم هایی هستید که می توانید روی پرسشنامه خودتان داشته باشید و تعداد پاسخگوهایی که می توانید داشته باشید نیز بسیار محدود خواهند بود. محدودیت های دیگری نیز هستند که می تواند کم و بیش برای شما مهم باشد. نکته این است که باید کاملاً درک کنید که چه کاری را می توانید انجام دهید و چه چیزی را نمی توانید انجام دهید و در هر سطح از خدمات این فاکتورها را به طور کامل در نظر بگیرید تا بتوانید بهترین انتخاب را برای پروژه تحقیقاتی خود داشته باشید.
مرتبط: تحقیقات بازار جامعه نگر، برند برتر تحقیقات بازار در ایران
در زمان نگارش این مقاله تقریباً ۱۵ نوع سوال مختلف وجود دارند که شامل گزینه انتخاب اجباری، چند گزینه ای یا چند پاسخی و سوالات باز هستند. می توانید تعدادی از سوالات را اجباری کنید و می توانید پاسخ را نیز معتبرسازی کنید. می توانید تخصیص تصادفی نظرسنجی ها را به پاسخگوها (آزمون A/B) داشته باشید و می توانید الگوهای پرش را نیز داشته باشید (مثلاً اگر پاسخگو مرد است، او سوالات مربوط به بارداری و تولد نوزاد را نبیند یا از آنها پرش کند).
اکنون که ما این کار را انجام داده ایم، اجازه دهید در مورد سوالاتی صحبت کنیم که امیدواریم پرسشنامه مان پاسخ آن سوالات را برای شما ارائه نمایند. در مثال من (که قبول دارم تا حدی ساده لوحانه یا ابتدایی است) می خواهیم اطلاعاتی را جمع آوری کنیم تا کمک کنیم سوالات زیر را پاسخ دهید:
- آیا عادات مطالعه بین مردها و زن ها متفات است؟
- آیا عادات مطالعه در طول زمان تغییر می کنند؟
- آیا عادات مطالعه طبق رشته تحصیلی تغییر می کنند؟
مرتبط: تحقیقات بازار؛ مقایسه تکنیک های تحقیقات بازار کمی و کیفی
اگرچه این سوالات می توانند تاحدی سهل و ساده به نظر برسند، اما ما باید تعاریف بسیار خاصی از “تفاوت داشتن”، “تغییر”، و “تغییر کردن” داشته باشیم. به عنوان مثال با توجه به اولین سوال وقتی می پرسیم “آیا عادات مطالعه بین مردان و زنان متفاوت است؟”، باید در مورد اینکه چقدر تفاوت برای ما معنی دار است، کاملاً دقیق و خاص باشیم. همینطور باید در مورد اینکه کدام جنبه از عادات مطالعه را دنبال می کنیم، که به دنبال تفاوت در آن حوزه هستیم نیز باید کاملاً خاص و دقیق باشیم. روشن است که ما نمی توانیم در مورد هر جنبه از عادات مطالعه بپرسیم، بنابراین باید تعریف نسبتاً دقیق و محدودی داشته باشیم تا بتوانیم سوالات درست و صحیحی را در این نظرسنجی داشته باشیم.
مرتبط: تکنیک مصاحفه تلفنی CATI در مزکر تحقیقات بازار جامعه نگر
ما یک پرسشنامه کوتاه ۱۰ آیتمی در Survey Monkey نوشته ایم. دراین پرسشنامه به دنبال این هستم تا جاییکه می توانیم از انواع سوالات مختلف ممکن استفاده کنیم و درعین حال یک پرسشنامه منطقی را بنویسم. همینطور تلاش کردیم تا چند مولفه مشکل ساز را نیز در بر بگیریم، تا بتوانیم دشواری هایی که می توانیم مطرح کنیم را به تصور بکشیم.
در این جا می توانید سوالاتی که در این پرسشنامه مطرح کرده ایم را مشاهده کنید:
- جنسیت شما چیست؟
- سال چندم دانشگاه/مدرسه هستید؟ (عدد وارد کنید)-پاسخ باز
- رشته تحصیلی شما چیست؟-پاسخ باز
- آیا قبل از آمدن به این دانشگاه/مدرسه در مدرسه یا دانشگاه دیگری درس می خواندید؟
- چطور مطالعه می کنید؟ (همیشه/معمولاً/به ندرت/هرگز)
- خواندن/بازنویسی نکات از کلاس
- گوش کردن به فایل صوتی ضبط شده کلاس
- یافتن اطلاعات بیشتر در اینترنت
- خواندن مطالب کلاس
- خواندن تکلیف ارائه شده در کلاس
- کار کردن با مسائل و مشکلات عملی
- انجام دادن تکالیف خانگی محوله
- گرفتن معلم خصوصی
- شرکت در جلسات مطالعه تحت هدایت مربی
- مطالعه با دوستان یا همکلاسی ها
- مطالعه گروهی
- دریافت نکات یا جزوات از کسی که در کلاس ترم قبل با همان استاد درس خوانده است.
- سایر (لطفاً مشخص کنید)
- به طور متوسط چند ساعت برای هر درس مطالعه می کنید؟
۰-۵، ۶-۱۰، ۱۱-۱۵، ۱۶-۲۰ بیشتر از ۲۰ ساعت.
- لطفاً به ما بگویید که ترجیح می دهید کجا مطالعه کنید و کجا واقعاً مطالعه می کنید. (به ازای هر ستون یک پاسخ را انتخاب کنید)- ترجیح می دهم اینجا مطالعه کنم؛ معمولاً اینجا مطالعه می کنم.
- خانه
- کتابخانه
- پارک/باغ
- فروشگاه خاروبار فروشی
- سایر منازل/آپارتمان ها
- اتاق مشاع در خوابگاه
- کافی شاپ
- سایر
- چه نوع سطح نویز یا شلوغی یا سر و صدایی را ترجیح می دهید موقع مطالعه بشنوید؟ لطفاً پاسخ های خود را از یک تا ۴ امتیاز بدهید.
- سکوت مطلق
- سر و صدای پس زمینه کم (مثل موزیک لایت)
- مقدار متوسطی از سر و صدای پس زمینه (مثل تلویزیون)
- حجم زیادی از سر و صدای پس زمینه (مثل مهمانی یا کنسرت)
- حجم صدای پس زمینه اصلاً برای من مهم نیست
- در چه مقطع زمانی از روز موثرترین مطالعات خود را انجام می دهید (چند گزینه ای)
- هر زمانی که وقت برای مطالعه داشته باشم
- صبح/بعد از ظهر
- عصر
- شب
- اگر بتوانید یک چیز را تغییر بدهید تا بتوانید موثرتر و کارآمدتر مطالعه کنید، آن یک چیز چه خواهد بود؟ -پاسخ باز
قبل از اینکه در مورد پرسشنامه نسبتاً ساده لوحانه و سطح پایین خود صحبت کنم، در اینجا چند نکته هست که وقتی شما قصد دارید پرسشنامه تان را بنویسید، باید به آنها توجه کنید:
- تعداد سوالات حتماً باید منطقی باشد. هر چه پرسشنامه طولانی تر باشد، با احتمال بیشتری پاسخگوها قبل از پاسخ دادن تمامی سوالات پرسشنامه را می بندند.
- ترتیب سوالات در پرسشنامه بسیار اهمیت دارد. ممکن است بخواهید با جالب ترین سوالات کار را شروع کنید (به جای اینکه مثلاً سوالات جمعیت شناختی را بپرسد که باعث می شوند، پاسخگوها خسته شوند). سوالاتی که پاسخگوها احتمالاً دوست ندارند جواب بدهند، مثل سوالاتی راجع به درآمد باید احتمالاً در پایان پرسشنامه مطرح و پرسیده شوند.
- به هیچ وجه نباید پاسخ دادن به تعداد زیادی از سوالات اجباری باشد.
- چنانچه پاسخگو بخواهد سوالی که از طرف شما پاسخ دادن به آن سوال الزامی شده است را پاسخ ندهد، در این صورت پاسخگو احتمالاً به راحتی پاسخ دادن به سوالات پرسشنامه را متوقف خواهد کرد.
- مطمئن شوید که فهرستی طولانی و بعضاً خسته کننده از آپشن ها حتماً وجود داشته باشد. این به این معنی نیست که در بر گرفتن فهرستی از ده ها آپشن برای هر سوال حتماً باید وجود داشته باشد. بلکه هر کسی که به پرسشنامه شما پاسخ می دهد، پاسخ دقیقی برای انتخاب کردن دارد. به عنوان مثال می توانید آپشن هایی را انتخاب کنید که به آنها علاقه دارید و سپس “سایر” یا “نمی دانم” را به عنوان یک گزینه در بر بگیرید. این آپش ها می توانند انتخاب تمامی گزینه هایی باشند که بین آنها نیازی به تمییز و تمایز ندارید. در اینجا مثالی ابتدایی و ساده را برای به تصویر کشیدن این نکته ارائه می کنیم. فرض کنید که پرسشنامه شما در مورد افرادی است که با خود حیوانات را به بیرون از منزل برای گردش می آورند. احتمالاً شما این سوال را مطرح خواهید کرد: شما سگ یا گربه را با خود بیرون می آورید؟ چنانچه حیوان مورد نظر یک پرنده باشد، کدام پاسخ به نظر شما باید انتخاب شود؟ در این مورد می توانید “سایر” را به فهرست پاسخ های ممکن اضافه کنید، در صورتی که علاقه ای به تمییز دادن میان دیگر انواع حیواناتی که ممکن است افراد با خود بیرون بیاورند، نداشته باشید. گرچه به نظر می رسد که این یک مثال بسیار واضح و روشن و آشکار باشد، اما مواقعی هست که خطاها خیلی روشن و واضح نیستند. فرض کنید می خواهید در مورد سن پاسخگو سوالی را بپرسید. به پاسخگو پنج دسته ارائه می کنید: “کمتر از ۲۰، ۲۰ تا ۳۰ سال، ۳۰ تا ۴۰ سال، ۵۰ و بالاتر. اگر من ۳۰ سالم باشد، کدام گزینه را باید انتخاب کنم؟ اگر من ۴۵ سالم باشد، کدام گزینه را باید انتخاب کنم؟
مرتبط: مدل کیفیت خدمات سروکوال در ارزیابی رضایتمندی مشتری (۱)
مرتبط: مدل کیفیت خدمات سروکوال در ارزیابی رضایتمندی مشتری (۲)
- به یاد داشته باشید که تمایز میان دارا بودن شرایط یک گزینه و شدت آن گزینه را حتما در نظر بگیرید. به عنوان مثال شاید شما از پاسخگوها بپرسید که آیا بستنی دوست دارند یا خیر. مثلاً فرض کنید که نیمی از پاسخگوها بستنی دوست داشته باشند و نیمی از آنها دوست نداشته باشند. در نتیجه ممکن است در رابطه با دوست داشتنی بودن بستنی نتیجه گیری را داشته باشید. اما اگر به صورت اضافه بر سازمان درمورد شدت آن گزینه سوال بپرسید، احتمالاً متوجه خواهید شد که پاسخگوها واقعاً به مقدار زیاد بستنی دوست دارند، گرچه آنهایی که بستنی دوست ندارند تمایل دارند که در اظهار عدم دوست داشتنشان تا حدودی خنثی یا خیلی متعادل رفتار کنند. افزون بر این می توان بین شدت و میزان یا اندازه تمایزی را داشته باشیم. پاسخگو ممکن است با شدت کم یک عقیده افراطی را داشته باشد، در حالیکه پاسخگوی دیگری ممکن است عقیده نصفه و نیمه ای با اشتیاق بسیار بالا داشته باشد.
- بررسی جمله بندی هر سوال در پرسشنامه را حتماً بررسی کنید، تا جاییکه ممکن است به دنبال این باشید که این امکان را که برخی از پاسخگوها دچار سوء تفاهم با آن چیزی که شما پرسیده اید، بشوند را به حداقل برسانید و به هیچ وجه این حالت را ایجاد نکنید که آنها برداشت یا درکی متفات با آنچه که شما خواسته اید، داشته باشند. توجه داشته باشید که افراد در نسل های مختلف ممکن است طرق متفاوتی برای بیان عقاید خود داشته باشند و اینکه جمله بندی یکسان یا استفاده از واژگان مشابه می تواند معنای بسیار متفاوتی برای افرادی از نسل های مختلف داشته باشد.
- پرسشنامه خود را آزمایش کنید. از تعدادی از دوستان خود بخواهید که در نظرسنجی شما شرکت کنند و بازخورد خودشان را به شما ارائه کنند. سپس این اطلاعات را از Survey Monkey وارد SPSS کنید. شما به دنبال این هستید مطمئن شوید که این فرآیند قبل از اینکه شروع به جمع آوری اطلاعات واقعی خود کنید، به خوبی کار می کند. احتمالاً باید چندین و چند بار قبل از اینکه نظرسنجی خود را پیاده سازی کنید، آن را مورد آزمون قرار دهید. برای انجام این کار حتماً وقت بگذارید.
- مراقب سوالات باز باشید. سوالاتی از این دست معمولاً نیازمند کدگذاری یا رمزگذاری فراوانی در تکمیل جمع آوری اطلاعات شما هستند. در مورد طرح رمزگذاری قبل از اینکه شروع به جمع آوری اطلاعات یا دیتا کنید، حتماً خوب فکر کنید. سوالات باز نیز این گرایش را دارند که اطلاعات از دست رفته بیشتری در مقایسه با سوالات بسته داشته باشند (نوع سوالی که پاسخگوها برای آنها از فهرستی از پاسخ های ممکن یکی را انتخاب می کنند). این حالت می تواند در صورتی که شما فقط یک سوال باز برای بررسی یک فرضیه داشته باشید، مشکل ساز باشد.
- سوالات پرسشنامه را در هنگام جمع آوری اطلاعات یا دیتا به هیچ وجه تغییر ندهید. حتی اگر گزینه های پاسخگو تغییر نمی کنند، تفسیر و تعبیر نتایج تغییر خواهد کرد. زمان تغییر یا جابجایی یا بازنویسی سوالات بعد از زمانی است که شما پرسشنامه خود را به صورت آزمایشی اجرا می کند و قبل از زمانی است که شما شروع به جمع آوری اطلاعات خود می کنید. به یاد داشته باشیدکه شما احتمالاً باید پرسشنامه خود را بیش از یکبار به صورت آزمایشی امتحان کنید. گرچه این مسئله می تواند کلافه کننده و خسته کننده باشد، اما معمولاً در مقایسه با نیاز به از رده خارج کردن پاسخ یا پاسخگوهایی که به ورژن ابتدایی تر آن سوال پاسخ داده اند، کمتر خسته کننده و کلافه کننده خواهد بود. (به عبارت دیگر پاسخ ها به فرم یا شکل سوالات ابتدایی تر آن سوال معمولاً روی ناموجود تنظیم می شود). دلیل دیگر برای عدم تغییر دادن سوالات در هنگام جمع آوری دیتا و اطلاعات این است که گاهی اوقات نحوه جمله بندی سوالات شما بر پاسخ های سوالات بعدی تأثیرگذار است.
- در نظر داشته باشید که چطور اطلاعات یا دیتای ناموجود را مدیریت می کنید. تمامی پاسخگوها به تمامی سوالات پرسشنامه شما پاسخ نمی دهند. دیتا یا اطلاعات ناموجود حاصل می تواند تجزیه و تحلیل آن اطلاعات یا دیتا را با مشکل مواجه کند. چنانچه فقط چند پاسخگو به پرسشنامه تان دارید، در این صورت آپشن های شما برای مدیریت کردن دیتا یا اطلاعات ناموجود نسبتاً کم است. چنانچه هزاران پاسخگو داشته باشید، در این صورت آپشن های بیشتری خواهید داشت، اما هریک از اینها زمانی را خواهند گرفت و توجه دقیقی را نیازمند خواهند بود. چنانچه بر استفاده از چند شاخصی برای مدیریت کردن اطلاعات یا دیتای ناموجود خود اعتقاد دارید، در این صورت احتمالاً باید چند سوال را به پرسشنامه تان اضافه کنید، تا از متغیرهای کمکی در شاخص های چندگانه تان استفاده کنید.
